Luật tru hiến trong Cựu Ước

Hỏi: Sách Thánh Cựu Ước thường hay nói về luật tru hiến, giết hết mọi thứ, là do Thiên Chúa ra lệnh. Tại sao lại như thế, phải chăng Thiên Chúa quá “ác độc”?

Trả lời:

Quả thật, luật tru hiến xuất hiện rất nhiều trong các sách Cựu ước trong thời kỳ dân Ít-ra-en tiến vào Đất Hứa (xem Dnl 7, 2.26; 13,16.18;…)

Luật Tru Hiến là gì?

Tru là giết hết (mặc dù có cả trẻ em, người vô tội và các con vật); còn hiến là dâng hết.

Như thế, tru hiến (Khe-rem) là giết hết để dâng lên Thiên Chúa, dân không được giữ lại bất cứ thứ gì.

Cách diễn tả luật Tru Hiến được gán cho Thiên Chúa

Thời Cựu Ước, dân Ít-ra-en hay gán các việc cho Thiên Chúa, kể cả việc tốt cũng như việc xấu (trong đó có tru hiến). Bởi lẽ, họ nhìn Thiên Chúa và diễn tả Thiên Chúa như một vị Thẩm Phán, Quan Tòa và là Đấng Công Minh Chính Trực, thưởng người lành và phạt người dữ, chứ chưa nhận ra được “khuôn mặt” của Thiên Chúa giàu lòng xót thương như trong thời Tân Ước, mặc dù cũng có nhiều đoạn Kinh Thánh Cựu Ước nói về tấm lòng xót thương, tha thứ của Ngài đối với dân (x. St 18,16-32; Xh 32,11-14;…)

Nguồn gốc Luật Tru Hiến

Theo tập tục lúc bấy giờ, tru hiến là luật giữa các bộ tộc giao chiến với nhau: bên thắng sẽ giết hết bên thua để diệt trừ mầm mống cũ. Đồng thời, để bảo vệ niềm tin của mình khỏi cạm bẫy của dân ngoại mà bỏ Chúa.

Tuy nhiên, cũng có trường hợp ngoại lệ, chẳng hạn trong việc chiếm thành Giê-ri-khô, có cứu gia đình cô Ra-kháp (kỹ nữ dân ngoại) vì cô đã giúp đỡ các người dò thám của Ít-ra-en, và sau này cô là một trong những phụ nữ được xuất hiện trong gia phả của Chúa Giêsu.

Sự tiến triển của luật

Dẫu rằng luật tru hiến được đặt ra với mục đích đó nhưng nó không phải là tất cả. Bởi lẽ, chúng ta nhận thấy rằng luật đó đã dần được thay thế bởi Luật Báo Phục Tương Xứng (Dnl 19,21), nghĩa là chúng ta chỉ được phép làm thiệt hại tối đa bằng sự thiệt hại mà người khác gây ra cho mình: "Mạng đền mạng, mắt đền mắt, răng đền răng, tay đền tay, chân đền chân" (Dnl 19,21). Như thế đã là một sự tiến bộ hơn về sự công bằng. Tuy nhiên, còn có một Luật vượt trên cả sự công bằng, thậm chí có thể nói là nhận sự thiệt thòi về mình, đó là luật Yêu Thương được chính Đức Giê-su Ki-tô thiết lập và chỉ ai ở trong Tình Yêu mới chấp nhận và thực thi được luật này: "Hãy yêu thương kẻ thù và cầu nguyện cho kẻ ngược đãi anh em" (Mt 5,44; Lc 6,27).

Tóm lại, luật tru hiến là giết hết tất cả để dâng lên cho Thiên Chúa, luật mà dân Ít-ra-en thực thi khi tiến vào Đất Hứa, để thể hiện quyền của kẻ chiến thắng và cũng để diệt trừ hậu quả sau này. Tuy nhiên, luật đó được gán cho Thiên Chúa truyền lệnh, chứ chắc chắn đó không phải là điều Thiên Chúa muốn, như chính Ngài đã nói “Ta muốn tình yêu chứ không cần hy lễ, thích được các ngươi nhận biết hơn là được của lễ toàn thiêu.” (Hs 6,6) và được Đức Giê-su khẳng định lại “Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế. Vì tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi.” (Mt 9,13).

Dầu vậy, chúng ta cũng phải công minh đặt mình trong bối cảnh xã hội lúc bấy giờ, đã cách chúng ta hơn 3000 năm. Chắc chắn luật đó (dù không ghi thành sách và lưu truyền đến ngày nay) cũng đã được thi hành đối với các xã hội khác và nếu nhìn xã hội chúng ta thời mở mang bờ cõi cũng đã thực hiện luật đó, thậm chí ngay cả thời nay chúng ta vẫn thường nói “nhân từ với kẻ thù là tàn bạo với chính mình”.

Tuy nhiên, Đức Giê-su đã đến và kiện toàn Lề Luật, ban bố Luật Yêu Thương, yêu cả kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét mình, điều mà chính Ngài đã thực hiện. Điều này chắc chắn “chói tai” những nhà chính trị nhưng cũng là một thách đố cho mỗi người chúng ta những người Ki-tô: “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 15,12).

Đức tin Công Giáo